اغلب
خرد سالان بويژه پسر بچهها، از حد ود چهار سالگي ميتوانند عمل د فع
خود را طي شبانهروز مهار كنند ، اما برخي از آنان بخصوص د ختر بچهها، به
د لايلي هنوز نامعلوم رختخواب خود را خيس ميكنند و د ر پنج سالگي، وقتي
شباد راري آنها عملي تكراري شود ، هم خود ضربات رواني ميخورند هم
والد ينشان را به مشكل و د رد سر مياند ازند . بين 10 تا 12 د رصد
كود كان بالاي شش سال نيز اين مشكل وجود د ارد .
غير از د لايل عاطفي يا
رواني، و نيز صرفنظر از مقد ار و بويژه نوع خورد و خوراك، بويژه نوشيد ن
مايعات د ر شب، از عواملي كه معلوم شد ه د ر شباد راري كود كان د خيل است
ميتوان از كمبود هورمون كنترل اد رار، بروز عفونت، اند ازه كوچك مثانه،
ناتواني د ر منقبضكرد ن آن، بيشفعالي مثانه، و اختلالات تأخيري رشد نام
برد . به بيان د يگر، متخصصان معتقد ند كه شباد راري بيشتر به سبب عوامل
جسمي و ژنتيك رخ ميد هد .
براي د رمان اين مشكلات
چه بايد كرد ؟ آيا بلافاصله بايد به د ارو و د رمان از اين طريق پناه
برد ؟ نه لزوماً. معاينات پزشكان متخصص و د رخواست مشاوره از آنان اولويت
د ارد اما پزشكان مسئوليتپذير بويژه وقتي بيمارشان كود ك و خرد سال است،
فقط تجويز د ارو و د رمان تنها از اين طريق را راه حل رفع بيماري
نميد انند .
چه بايد كرد ؟
اولين راهي كه د ر پي
شباد راريهاي متوالي به ذهن برخي والد ين ميرسد پوشككرد ن فرزند شان
براي جلوگيري از د رد سرهاي روز بعد و پس از بيد اري اوست. بايد د انست
كه اولين راه، بهترين راه نيست. د ر كود كي كه پوشك شد ه، شباد راري
د رمان نشد ه است، فقط از خيس شد ن رختخواب جلوگيري شد ه تا ماد ر و پد ر
محترم به زحمت نيفتند ! والد يني كه با اين تصورات به پوشككرد ن كود كشان
طي شب روي ميآورند د ر واقع د ارند از بيحوصلگي و همچنين ناكافي بود ن
توجه خود به اطلاعاتي پرد هبرد اري ميكنند كه پيش از تولد كود ك
بايد سراغش ميرفتند تا به عنوان والد يني مسئول فرزند ي تربيت شد ه بار
آورند .
نهتنها نوشيد ن مايعات
د ر ساعات پيش از خواب، بلكه حتي اصرار ماد راني كه براي جلوگيري از بروز
شباد راري، كود ك خود را به د ستشويي برد ه د ر حالي كه مثانه وي خاليست
وي را به تلاش يا به اصطلاح زورزد ن براي تخليه مثانه واميد ارند نيز
ميتواند بر شد ت اين اختلالات بيفزايد . بنابراين، د ر صورتي كه متوجه
شد يد مثانه كود ك پيش از خواب و د ر د ستشويي همچنان خالي است، اصرار را
كنار بگذاريد ؛ ميتوان نيمهشب او را بيد ار كرد و به د ستشويي برد .
از جمله راههاي مفيد
د يگر براي د رمان شباد راري، آموزش تقويت اراد ه و كنترل اد رار طي روز
است. هنگامي كه او از لزوم رفتن به د ستشويي آگاهتان ميكند ، د ر توالت و
پيش از اد رار، بهترين موقع براي آموختن عمل منقبضكرد ن مثانه و نگه
د اشتن اد رار يا مد يريت رهاكرد ن محتويات مثانه به اوست. ابتد ا فقط به
او روش خود را بگوييد تا بد اند چطور چنين كاري را انجام د هد . البته
چه د ختر چه پسر اين كار نبايد با استفاد ه از د ست انجام گيرد كه
زمينهساز بيماريهاي د يگري د ر آيند ه و د ر مجاري اد رار شود . به مرور
زمان و انجام تمرينهاي بيشتر كود كتان خواهد آموخت كه به چه طريقي
ميتوان فرآيند زمان د ستشويي رفتن را د ر اختيار گرفت.
شباد راري كود كان از
آن نوع بيماريهاست كه به شرط د ر نظر گرفتن رژيم خاص غذايي بويژه پرهيز از
خورد ن مايعات د ر ساعات نزد يك به خواب و رفع عوامل شد تد هند ه به ترس و
اضطراب د ر ذهن كود ك، آرام آرام و با افزايش سن وي د رمان ميشود .
هرچند د ر برخي كود كان اين نقيصه ممكن است به سن بلوغ و حتي هجد ه سالگي
هم اد امه يابد اما د ر واقع نيازي نيست كه والد ين با بروز نگراني بيش از
حد ، عوارض و خطرات مصرف د اروهاي شيميايي را براي خرد سالان ناد يد ه
بگيرند (حتي د رمانهاي گياهي هم با افزايش سطح و مقد ار عناصر شيميايي
بد ن خالي از عارضه نيستند ) و بلافاصله به سمت د رمان با د ارو گام
برد ارند . د ر موارد زياد ي گزارش شد ه كه د رمان د ارويي بويژه د ر اين
زمينه احتمال بازگشت شباد راري را پس از قطع مصرف د ارو به د نبال د اشته
است. معاينه كود ك از سوي پزشكي متخصص ميتواند شما را مطمئن كند كه
زمينه اين عاد ات، جسمي است يا رواني. د ر برخي كود كان كافيست زمينههاي
رواني، عاطفي يا ترس به حد اقل رسد تا د فعات خيسكرد ن رختخواب هم كاهش
يابد . مثلا براي د رمان كود كي كه ترس از تاريكي باعث شباد راري او
ميشود بهتر است چراغ د ستشويي روشن بماند يا او مطمئن شود با كمك
خواستن از براد ر و خواهر بزرگتر يا صد اكرد ن يكي از والد ين ميتواند
براحتي به د ستشويي رفته و با خيال راحت و بد ون نگراني پس از اد رار به
رختخواب خود باز گرد د . گاهي ممكن است حساسيت به خورد ن غذايي خاص مسبب
بروز چنين مشكلي باشد . مثلا بعضي كود كان با خورد ن شير گاو د چار
شباد راري ميشوند . ميتوان با د ر نظر گرفتن نوع غذا د ريافت كه او به
چه خورد نيها و نوشيد نيهايي حساسيت و آلرژي د ارد و با كاهش يا تغيير
ساعت مصرف آنها به اين اختلال خاتمه د اد .
برخي والد ين هم به
د لايل گوناگون اعم از آموزش ناكافي يا حتي بياطلاعي به روشهاي تنبيهي با
اميد به ايجاد حساسيت د ر كود ك روي ميآورند تا به خيال خود اين
نقيصه را د ر آنها د رمان كنند غافل از اين كه سرزنش و دعوا كردن وي
ميتواند سبب افزايش يا حتي زمينهساز تد اوم شباد راري براي سالهاي
طولانيتر و تكرار آن حتي د ر د وران فاصله گرفتن از خرد سالي و آغاز سنين
نوجواني شود . د ر اين حالت نيز اگرچه كوتاهي اصلي از سوي والد ين بود ه
است، همچنان كود ك اكنون بزرگتر شد ه است كه نگاهها و حرفهاي سرزنشآميز
را تحمل ميكند و عامل رواني تقويت شده، ممكن است شباد راري او را تا
سالهاي جواني يا حتي بعد از آن هم بكشاند .
بنابراين لازم است والد ين با آرامش، پرهيز از
تضعيف روحيه و افزايش اعتماد به نفس با استفاد ه از راههاي تشويقي مثل
جايزه د اد ن، آگاهانه و د لسوزانه جلوي ماند گار شد ن شباد راري را د ر
مراحل بالاتر رشد فرزند شان بگيرند . بايد به ياد د اشت كه د ر اين
مواقع حوصله و گذشت زمان، گزينه بهتري است زيرا افراط د ر راههاي تشويقي
نيز اگرچه نه به اند ازه روشهاي تنبيهي، ولي د ر حد خود ميتواند
همانند افتاد ن از سوي د يگر بام تلقي شود .
منبع:جام جم