روانشناسی مُدرن

آيا مي‌شود در مرحله شناخت پيش از ازدواج عاشق كسي شويم؟ براي آن كه پاسخ اين پرسش را خودتان كشف كنيد، مثالي در اين زمينه مي‌زنيم.

تا به حال برايتان پيش آمده است كه از لباس يا كفشي پشت ويترين فروشگاهي خوشتان بيايد؟ منظورمان البته يك علاقه معمولي نيست منظورمان مجذوب‌شدن است يعني وقتي كه به ويترين مغازه‌اي مي‌چسبيد و مي‌گوييد «يا اين يا هيچي!»

اين‌طور وقت‌ها اگر دوست يا آشنايي همراه‌تان باشد شايد با شما هم‌عقيده شود كه آنچه شما پسنديده‌ايد بهترين و بي‌نظيرترين جنس مغازه است و بنابراين ترغيب‌تان مي‌كند كه بخريدش، اما اين امكان هم وجود دارد كه بگويد «نه! آنقدر خوشت آمده كه حواست نيست اين جنس اشكال دارد... چرا چشمت را باز نمي‌كني...». برخورد اول اين است كه بگوييد «درست مي‌گويي. آنقدر خوشم آمده بود كه به اشكالاتش توجه نمي‌كردم...» شايد هم ذوق‌زده‌تر از آن باشيد كه بخواهيد به حرف‌هاي همراهتان توجهي كنيد و پاسخ بدهيد «به هر حال از اين خوشم آمده... تو اشتباه مي‌كني... آنقدرها هم اشكالاتش بزرگ نيست.»

آن‌وقت اگر او تلاش كند اشكالات لباسي را كه انتخاب كرده‌ايد بگويد شما هم سعي مي‌كنيد او را از هر راهي كه شده قانع كنيد مثلا او مي‌گويد: «اين لباس شور مي‌رود» شما مي‌گوييد: «اشكالي ندارد. جاي كوتاه‌تر‌شدن دارد...»

او مي‌گويد: «رنگ پس مي‌دهد» شما لبخند مي‌زنيد: «اتفاقا كمرنگ تر هم بشود قشنگ است.» او مي‌گويد: «دوختش افتضاح است... ناشيانه دوخته شده...» شما پاسخ مي‌دهيد: «خياطش كمي بي‌دقتي كرده، اما قابل چشمپوشي است» او مي‌گويد: «پاره است!» شما مي‌غريد: «لباس پاره اصلا مد است» مي‌گويد: «دو سايز برايت كوچك است» با بغض مي‌گوييد: «خب رژيم مي‌گيرم!»

خلاصه اين كه آنقدر دليل مي‌آوريد تا دست آخر طرف مقابل از رو برود و تسليم شود. همين كه لباس را مي‌خريد و به خانه مي‌آييد و پرو مي‌كنيدش پشيمان مي‌شويد. آه مي‌كشيد، به خودتان لعنت مي‌فرستيد و مي‌گوييد كور بودي كه انتخابش كردي.

پاسخ پرسش‌تان را درباره اين كه آيا عاشقي مي‌تواند در شناخت پيش از ازدواج تاثيري داشته باشد يا نه، گرفتيد؟ مي‌پرسيد چرا علاقه‌مند‌شدن به طرف مقابل را با خريد لباس مقايسه كرده‌ايم‌؟ مي‌گوييد ازدواج مساله مهم‌تري است و قابل مقايسه با خريد نيست؟

حرف‌هايتان كاملا درست است بنابر اين اگر شما براي خريد يك لباس نياز به چشم‌هاي باز داريد، چگونه ممكن است براي ازدواج، كه قرار است يك عمر طول بكشد، به چشم‌هاي باز نياز نداشته باشيد. عشق آدم‌ها را كور مي‌كند. وقتي چشم‌هايتان را روي جقيقت وجودي يك نفر به علت علاقه به او مي‌بنديد ديگر متوجه اشكالاتش نخواهيد شد و همه آنها را پذيرا خواهيد بود. بگذاريد در اين باره از پرونده يك دختر بيست و هفت ساله به نامه آيسا نمونه‌اي را يادآوري كنيم. آيسا مدتي با مردي جوان آشنا شد و پس از آن كه خانواده مرد به خواستگاري آيسا آمدند، قرار شد اين دو جوان چند بار با هم ملاقات داشته باشند تا يكديگر را بهتر بشناسند.

آيسا تك‌فرزند يك خانواده ثروتمند است و والدينش هر چه داشته اند صرف او كرده اند تا دختري كامل باشد. او از همان روزهاي اول عاشق خواستگارش شد. به همين علت بيشتر فرصتي را كه خانواده‌هاي آنها در اختيار‌شان قرار مي‌دادند صرف حرف‌هاي شاعرانه مي‌شد. يكي از آنها غزلي مي‌خواند و آن ديگري قطعه‌اي ادبي پاسخش را مي‌داد، يكي درباره رمان‌هاي عاشقانه‌اي كه خوانده بود حرف مي‌زد و آن يكي آرزوهايش را از زندگي رويايي مي‌گفت كه در آن مهم‌ترين دغدغه شان، رنگ موكت و پرده‌هاي خانه‌شان بود.

پدر و مادر آيسا به اندازه او از اين آشنايي خوشحال نبودند. آنها اعتقاد داشتند جواني كه به خواستگاري دخترشان آمده است به هيچ وجه مناسب نيست چرا كه شغلي نداشت، ديپلم ردي بود، ادب اجتماعي را نمي‌دانست و حتي رفتارهايي از او ديده بودند كه حدس مي‌زدند دست بزن داشته باشد.

آيسا اما گوشش بدهكار نبود و پا توي يك كفش كرد كه با اين مرد ازدواج كند. چشم هايش دقيقا مثل كسي كه مجذوب كالاي پشت ويترين شده باشد، رو به حقيقت كور شده بود و حتي وقتي مرد در دوران نامزدي دو بار او را در خيابان كتك زد و به او فحش داد، كل ماجرا را انكار كرد و درباره كبودي صورتش هم به همه گفت زمين خورده است و حتي پدر و مادرش را قانع كرد كه با ازدواج آنها موافقت كنند. فكر مي‌كنيد حالا كه چهار سال از آن دوران گذشته است، يعني حالا كه ديگر در تب و تاب عاشقي نيست، آيسا در چه شرايطي باشد؟ او يك دختر بچه دو ساله دارد كه قرار است تا چند ماه ديگر فرزند طلاق شود، او يك پرونده طلاق دارد با مردي كه مي‌گويد: آنقدر طلاقش نمي‌دهد كه موهايش رنگ دندان‌هايش شود، او پدر و مادري بيمار دارد كه همه مي‌گويند از غصه زندگي تلخ دخترشان زمينگير شده‌اند، او بيش از 50 بار در اين مدت از شوهرش كتك‌خورده است و ديگر هيچ‌كس حرفش را باور نمي‌كند، وقتي مي‌گويد: باز هم زمين خورده‌ام. وضع امروز زندگي آيسا فقط به اين دليل است كه او چهار سال پيش به جاي آن كه به رفتارهاي خواستگارش دقت كند و پي ببرد كه او خشونتگرا و بد دهن است، داشت غزليات عاشقانه شاعران قرون مختلف را مرور مي‌كرد و نمي‌خواست حقيقت را باور كند. به عبارتي ديگر هرچند خداوند با او مهربان بود و نشانه‌ها را به او نمايانده بود، اما او نخواست در انتخاب راه زندگي‌اش از اين نشانه‌ها سود ببرد.

حالا شما هم با ما موافقيد كه با احساساتي‌شدن در مرحله شناخت و دل بستن به طرف مقابل فقط شرايط را براي خودتان سخت خواهيد كرد؟ به هر حال اگر اين فرد براي زندگي با شما مناسب باشد، شما زمان زيادي براي تمرين دل بستن به او و عاشقي در آينده خواهيد داشت و اگر براي شما مناسب نباشد چه لزومي دارد كه آگاهانه با احساسات خودتان بازي كنيد؟!