در اين ميان، استان آذربايجان شرقي نيز از وجود اين قلعه‌ها بي‌نصيب نمانده است.
قلعه دختر ميانه:
در 24 كيلومتري شمال‌شرقي شهرستان ميانه آذربايجان شرقي و در2كيلومتري
جنوب پل دختر ميانه، قلعه‌اي است به‌نام قلعه‌دختر كه روي صخره سنگي
بلندترين قله كوه مشرف به جاده كاروان‌رو به شكل كثيرالاضلاع غيرمنظم از
سنگ آجري ساخته شده است. بلندي ديوار كه باروي قلعه محسوب مي‌شود حدود
14متر است. در ديوار قلعه دو مدخل ساخته شده كه هر‌كدام 3متر بلندي دارد و
بالاي يكي از اين مدخل‌ها كتيبه‌اي روي سنگ حك‌شده كه فعلا اثري از خط آن
باقي نمانده و از وضع ساختمان و مصالح به كار رفته مي‌توان بنا را به قرن
هفتم هجري و دوره ايلخانان مغول نسبت داد.
قلعه ضحاك:
اين دژ تاريخي احتمالا بازمانده‌اي از دوران اشكانيان يا معبدي زردشتي يا
محلي براي پادگان نظامي محلي بوده است. طاق اين دژ در كنار آثار به جا
مانده در تپه ميل ورامين از نمونه‌هاي معماري روزگار اشكاني است كه بعدها
به شكلي كامل‌تر و شكوهمندتر در طراحي ايوان خسرو در تيسفون ديده مي‌شود.
قلعه ضحاك در۲۰ كيلومتري جنوب شرقي شهرستان هشترود واقع شده است.
در بخش گردشگري براي
سهولت در رفت و آمد بازديدكنندگان، در مسير اصلي ورودي قلعه ضحاك تعداد
زيادي پلكان سنگي با ملات سيمان و همچنين پلكان‌هاي سنگي در صخره‌ها احداث و
با نصب لوله‌هاي حايل در پرتگاه‌ها براي تامين امنيت بازديدكنندگان اقدام
شده است.
قلعه كردشت: قلعه
كردشت يكي ديگر از قلعه‌هاي تاريخي آذربايجان شرقي است كه همنام با حمامي
تاريخي است كه در حاشيه رود ارس و در روستاي كردشت جلفا واقع شده است. اين
قلعه از نظر اهميت نظامي و تاريخي بويژه در دوره حكومت عباس ميرزا قاجار،
نايب‌السلطنه فتحعلي شاه قاجار در آذربايجان بسيار مورد توجه و يكي از
مراكز فرماندهي سپاهيان وي در جريان جنگ‌هاي ايران و روس بود.
اين قلعه بالاي تپه‌اي
صخره‌اي ساخته شده و در ارتفاعات آن شش برج نگهباني وجود داشت كه هنوز بخشي
از اين برج‌ها و حصارهاي آن پابرجاست.
داش قلعه ضحاك: داش
قلعه ضحاك در 28كيلومتري‌شرق عجب‌شير بر ارتفاعات مقدم سهند است و
اولين بار توسط يك هيات باستان‌شناسي آلماني سال 1971 ميلادي مورد
بررسي و تحقيق قرار گرفت.
غير از قلعه در پاي
كوه قبرستاني نيز ديده مي‌شود كه در آن مجسمه‌ها سنگي قوچي قرار
دارد و در كنار قبرستان، روستايي به نام ينگجه واقع شده است. در
ديوار يكي از خانه‌هاي روستاي ينگجه قوچ سنگي مقبره‌اي كار گذاشته
شده است، راولين سون با تكيه بر توصيف‌هاي اهل محل، آن را به
دوره ساساني نسبت داده است.
در داش قلعه ضحاك،
تك حفره‌هايي نيز ديده مي‌شود كه تمام آن را در صخره‌هاي عمودي
كوه كنده‌اند. علاوه بر اينها بايد وجود برجي را ذكر كرد كه از خشت، بر
پايه سنگي ساخته شده است و صرف‌نظر از استحكامات دروازه قلعه، تنها
برج دفاعي به شمار مي‌رود، زيرا اطراف قلعه، پرتگاه است و به
استحكامات بيشتري نياز نبوده است.
آغجه قلعه (ورزقان):
اين قلعه تاريخي را شايد به خاطر رنگ ديواره‌ها و برج‌هاي سفيدش
كه با ملات آهكي سفيد در قله كوهي سبزفام ساخته شده است، آغجاقالا
مي‌گويند. اين قلعه در فاصله 50 كيلومتري شمال غربي شهر ورزقان واقع
شده است. موقعيت جغرافيايي و مكاني قلعه و نوع معماري و كاربرد
اين قلعه نيز شبيه ديگر قلعه‌هاي تاريخي آذربايجان است.
قلعه پشتو:
يكي از باارزش‌ترين و جالب‌ترين آثار تاريخي بخش هوراند از شهرستان اهر،
قلعه پشتو يا پشتاب است كه بر بلندترين كوه ميان روستاهاي پشتاب و كوجان
قرار گرفته است.
روستاي پشتاب در 12 كيلومتري غرب هوراند و 50 كيلومتري اهر است.
قلعه پشتو در كوهستان بسيار بلند به ارتفاع بيش از 3000 متر بنا شده است.
حصارهاي آن بسيار مرتفع و
صخره‌اي است و دورتا دورش را پرتگاه‌هاي عميق احاطه كرده است. تنها راه
ورودي به قلعه، معبري است از سمت شمال البته با 220 پله سنگي.
قلعه جوشين:
قلعه تاريخي جوشين يا جوشون در 26 كيلومتري غرب ورزقان به سوي جلفا و در
6كيلومتري روستاي جوشين واقع شده و راه آن بسيار سخت و كوهستاني است.
قلعه
بر فراز كوهي است كه سه طرف آن را شيب‌هاي ديوارمانند احاطه كرده و تنها
راه ارتباطي آن يك گذر كوهستاني تنگ است كه فقط يك يا دو نفر مي‌توانند به
زحمت از آن بالا روند. به اين علت نگهباني و دفاع از اين قلعه حتي با
تعدادي معدود هم ممكن بوده است.
اين قلعه در حمله اعراب
به ايران يكي از مراكز مقاومت بود. سفال‌هايي كه در محوطه قلعه پيدا شده
مربوط به هزاره اول قبل از اسلام و قرون اوليه اسلام تا قرن ششم هجري قمري
است.
قلعه بابك: قلعه
بابك در 50 كيلومتري شمال شهرستان اهر و در 16 كيلومتري غربي كليبر و
در فراز ارتفاعات غربي رود قره سو خودنمايي مي‌كند. براي رسيدن به
دروازه قلعه بايد از معبر دالان‌مانندي به طول 200 متر عبور كرد. اين
قلعه از برج و باروهاي متعددي تشكيل يافته كه برج‌هاي مدور از
سنگ مالون با ملات ساروج است و باروها نيز از نوعي سنگ گرانيت
ساخته شده‌اند.
