حسن كلايي، كارشناس ارشد
روان‌شناسي دراين باره مي‌گويد: جذابيت كاذب برخي برنامه‌هاي ماهواره
باعث شده كه خانواده‌ها بخصوص نسل جوان به سوي فيلم، سريال، مسابقات يا
برنامه‌هاي پركشش، اما كاذب ماهواره‌اي جذب شوند و اين خود يك تهاجم فرهنگي
است.
وي توضيح مي‌دهد بيشتر
برنامه‌هاي ماهواره به دليل هيجانات زيادي كه براي گروه‌هاي سني مختلف
ايجاد مي‌كند مخرب بوده و كمتر جنبه آموزشي دارد. البته برخي برنامه‌ها يا
فيلم‌هاي مستند علمي كه به زبان اصلي پخش مي‌شود مي‌تواند براي تقويت زبان
خارجه مفيد باشد.
تصويرگران ماهواره، صيادان جوانان ايراني
كلايي با بيان اين‌كه
بيشترين اثر منفي برنامه‌هاي ماهواره‌اي در دو رده سني نوجوان و جوان ديده
مي‌شود، تاكيد مي‌كند برنامه‌هاي مخرب در اين سنين روي هر دو جنس تاثير
يكساني دارد، اما به دليل آن‌كه دختران در مقايسه با پسران اوقات فراغت
زيادتري دارند، بيشتر پيگير فيلم‌ها و سريال‌هاي اين رسانه بيگانه بوده و
متاسفانه اين برنامه‌ها در شكل‌گيري هويت اين جنس بيشترين تاثير نامطلوب را
دارد.
به گفته روان‌شناسان،
نوجوان در سن بلوغ دچار بحران هويت مي‌شود. بنابراين در پي يافتن اطلاعاتي
است تا بتواند به كنجكاوي‌ها و تحولات خود در اين دوران پاسخ دهد. پس اگر
نوجوان به دليل كمبود و نداشتن فضاهاي تفريحي، آموزشي، فرهنگي و مذهبي در
محيط خانواده يا جامعه به تماشاي ماهواره علاقه‌مند شود، خواسته يا
ناخواسته درگير لذات و جاذبه برنامه‌هاي مبتذل و مستهجن يا برنامه‌هاي مخرب
ديگر شده و از خط مستقيم خارج مي‌شود.
در واقع نوجوان، ماهواره
را ابزاري براي ارضاي اميال دروني و جنسي خود مي‌داند و به دليل آن‌كه
شرايط ازدواج و تشكيل زندگي زناشويي را ندارد خواهد كوشيد عطش كاذب خود را
از اين راه فرونشاند. از سوي ديگر مشاهده برنامه‌هاي مخرب عقيدتي ـ سياسي،
نوجوان را دين‌ستيز كرده و به نوعي به فرقه‌هاي مختلف از جمله شيطان‌پرستي
و... گرويده مي‌شود.
كودكان گوشه‌نشين
كودك نياز به بازي‌هاي
گروهي و كسب مهارت‌هاي اجتماعي دارد. تماشاي بي‌وقفه برنامه‌ها و
سرگرمي‌هاي نامناسب ماهواره در طولاني‌مدت موجب انزواطلبي كودك شده و اثرات
منفي آن بر روح و اعصاب به افت تحصيلي او منجر مي‌شود.
متاسفانه برخي
خانواده‌ها بر اين باورند كه اگر شبكه‌هاي مبتذل ماهواره‌اي را قفل كنند
مي‌توانند براحتي و با فراغ بال در طول روز در برابر ديد كودك به تماشاي
فيلم‌ها، مسابقات يا برنامه‌هاي مستند اين رسانه بيگانه بنشينند، غافل از
آن‌كه بنا به شگرد تصويرگران و مبلغان ماهواره‌اي در آنونس يا ميان‌برنامه
برخي فيلم‌ها صحنه‌هاي مبتذلي گنجانده و پخش مي‌شود كه كودك بلافاصله قادر
به ثبت، ضبط و پردازش آن در ذهن خواهد بود. كودكاني كه حتي براي چند ثانيه
اين تصاوير را مي‌بينند به دليل كنجكاوي‌هاي غريزي دچار فشارها و هيجانات
جنسي كاذب شده و براي تخليه اين انرژي منفي شروع به پرخاشگري يا ستيزه‌جويي
كرده يا به جهت آن‌كه هنوز كنترلي بر اميال خود ندارند دچار عادات نامناسب
مي‌شوند.
سردي روابط زوجين
اين كارشناس ارشد
روان‌شناسي مي‌گويد: برنامه‌هاي ماهواره با پر‌كردن قسمت اعظم اوقات زوجين
به فاصله و سردي عاطفي همسران منجر مي‌شود. طبق تحقيقات انجام شده،
برنامه‌هاي محرك ماهواره اغراق‌آميز بوده و واقعيات را آن‌طور كه بايد و
شايد به تصوير نمي‌كشد.
از اين رو تماشاي مستمر
اين برنامه‌ها توقعات جنسي زوجين از يكديگر را زياد كرده و به دنبال
درخواست روابط جنسي خارج از چارچوب، انزجار، تنفر يا سردي در روابط زناشويي
ايجاد مي‌شود. در پي سردشدن اين روابط، عادات نامناسب، انحرافات جنسي،
روابط نامشروع، كجروي‌هاي اخلاقي، خيانت و... عارض مي‌شود.
هشدار؛ اعتياد در كمين است
به گفته آسيب‌شناسان،
تماشاي مستمر فيلم‌ها و تصاوير مبتذل بتدريج بيننده را معتاد مي‌كند، به
گونه‌اي كه اگر فرد روزانه به سراغ تماشاي برنامه‌ها و تصاوير محرك جنسي
نرود دچار افسردگي، كسالت يا نوعي كمبود مي‌شود. تصاوير تحريك‌كننده قدرت
تفكر و تعمق را از فرد گرفته و روند تصميم‌گيري را با احساسات و عواطفي كه
از تماشاي اين تصاوير به وجود مي‌آيد تحت تاثير قرار مي‌دهد.
اما خانواده‌ها بدانند
ماهواره تنها راه رسيدن به اين‌گونه برنامه‌ها نيست. اين برنامه‌ها از طريق
دانلود از سايت‌هاي غيرمجاز اينترنت هم دست‌يافتني است. بنابراين از قرار
دادن تلويزيون يا اينترنت در اتاق خواب فرزندان اجتناب كنيد، چرا كه احتمال
دارد با وجود نظارت دقيق و مستمر والدين فرزندان مخفيانه و براحتي تا پاسي
از شب در سايت‌ها يا شبكه‌هاي ماهواره‌اي پرسه زده و به نوعي معتاد اين
كار شوند.
ديدن فيلم‌هاي ترسناك
ماهواره‌اي باعث ترس و اضطراب كودك هنگام مواجهه با موقعيت‌هاي استرس‌زا
مي‌شود. برنامه‌هاي ورزشي خشن همچون كشتي كج موجب الگوبرداري و تغيير رفتار
نوجوان خواهد شد. سريال‌هاي كره‌اي به دليل شرقي بودن و نزديكي به فرهنگ
ما موجب تشويق و ترغيب جوانان به تماشاي هر چه بيشتر برنامه‌هاي ماهواره
مي‌شود.
فيلم‌هاي آمريكايي با
پوشش غربي موجب رواج پوشش و آرايش نامناسب در نسل جوان مي‌شود. برنامه‌هاي
بي‌قيد و بند و ديدن روابط آزاد بين دختر و پسر، موجب سركشي فرزندان،
ازبين‌رفتن حيا، ترويج بي‌بند و باري و فروپاشي خانواده‌ها مي‌شود.
بهترين راه مقابله
بنا به گفته حسن كلايي،
براي آن‌كه بتوانيم فرزندان را بدرستي كنترل كنيم بايد از دوران كودكي با
آنها ارتباطي صحيح و صميمانه برقرار كنيم و در حد و مرز مشخصي اثرات مثبت و
منفي ابزاري چون اينترنت، ماهواره، موبايل، بازي‌هاي رايانه‌اي و... را
براي فرزندان شرح دهيم تا در مواجهه با آن آگاهي لازم را داشته باشند.
وي مي‌افزايد بچه‌ها نياز به تفريحات سالم دارند و
والدين بايد براي سرگرم‌كردن آنها وقت بيشتري اختصاص دهند. كلايي
سامانه‌هاي نشاط كه توسط شهرداري‌ها در پارك يا خيابان برگزار مي‌شود را
يكي از فعاليت‌هاي مثبت شهرداري براي پر‌كردن اوقات فراغت نسل جوان مي‌داند
و توصيه مي‌كند جوانان بايد با مطالعه كتب مفيد، شركت در فعاليت‌هاي گروهي
ورزشي، هنري و مذهبي اوقات فراغت خود را پر كنند. او از رسانه‌هاي عمومي
مي‌خواهد با درج مطالب جذاب و آموزنده يا تهيه فيلم و سريال‌هاي پركشش،
جوانان را به سوي رسانه‌هاي داخلي ترغيب كنند.
