زنان ازچه بايدبترسند
با وجود افزايش شيوع برخي سرطان‌ها آنچه كه اطمينان‌بخش است، اين است كه اكثر سرطان‌هاي زنان، قابل پيشگيري هستند.
اگر شما از سرطان پستان مي‌ترسيد، بايد بدانيد كه سرطان‌هايي مانند
سرطان ريه، دستگاه گوارش (كولوركتال)، مثانه و تيروئيد هم مي‌توانند زنان
زيادي را با خطر مواجه كنند. حتي برخي از اين سرطان‌ها، جديداً در ميان
زنان در حال افزايش است. البته زياد نگران نباشيد زيرا پيشرفت‌هاي اميدوار
كننده‌اي نيز براي مبارزه با اين سرطان‌ها به‌وجود آمده است.
در حال حاضر، روش‌هاي جديدي براي تشخيص سرطان دستگاه گوارش
(كولوركتال) در مراحل اوليه ابداع شده‌اند و روش‌هايي نيز براي درمان سرطان
مثانه. اما آنچه كه اطمينان بخش است، اين است كه اكثر سرطان‌هاي زنان،
قابل پيشگيري هستند. تغذيه نامناسب، سيگار كشيدن و يك شيوه زندگي كم تحرك،
تماماً با ايجاد سرطان مرتبط هستند، بنابراين خطر ابتلا به سرطان، تا حدي
به خود شما بستگي دارد. نسخه پيچيده شده براي اين مورد، يك نسخه استاندارد و
تكراري است: سيگار نكشيد، روزانه ميوه و سبزيجات زيادي بخوريد، ورزش كنيد،
از نور خورشيد بي‌بهره نمانيد و وزن خود را مناسب نگه داريد. براي اينكه
سرطان را زود غافلگير كنيد، سعي كنيد آزمايش‌هاي غربالگري منظمي مانند
پاپ‌اسمير، ماموگرافي و كولونوسكوپي داشته باشيد. در اين مقاله كه در 2
قسمت تقديم مي‌شود سعي مي‌كنيم شما را با مهم‌ترين سرطان‌هايي كه زنان را
درگير مي‌كنند، نشانه‌هاي آنها و راه مقابله با آنها، آشنا كنيم.
سرطان مثانه
شيوع سرطان مثانه در ميان زنان جوان يعني جمعيتي كه قبلاً چندان به اين
بيماري مبتلا نمي‌شدند، در سال‌هاي اخير رو به افزايش است. سرطان مثانه،
معمولاً در اواخر عمر به‌وجود مي‌آمد و شما در گذشته زنان جوان مبتلا به
اين سرطان را نمي‌ديديد. عامل اصلي، شروع كشيدن سيگار در سنين جواني است.
در حال حاضر تعداد دختران دبيرستاني كه سيگار مي‌كشند يا از ديگر انواع
دخانيات استفاده مي‌كنند در حال افزايش است و همين باعث ابتلا آنها در سنين
پايين‌تر مي‌شود. نشانه‌ها: وجود خون در ادرار و تكرار ادرار، نشانه‌هاي
اين سرطان هستند. سرطان مثانه همچنين مي‌تواند خود را به صورت عفونت‌هاي
ادراري كه به آنتي‌بيوتيك‌ها جواب نمي‌دهند، نشان دهد.
درمان: حدود 70 تا 80 درصد از سرطان‌هاي مثانه در مراحل اوليه تشخيص
داده مي‌شوند، بنابراين براي درمان از يك آندوسكوپ براي برداشتن توده‌هاي
سرطاني در مثانه استفاده مي‌شود. شيمي‌درماني و ايمني درماني نيز براي
جلوگيري از عود سرطان تجويز مي‌شوند. مثانه‌هاي جديد مي‌توانند از قسمتي از
معده ساخته شوند و به زنان مبتلا اجازه دهند به‌صورت طبيعي‌تري، ادرار
كنند. البته اين نوع مثانه در صورت پر بودن نمي‌تواند مانند يك مثانه طبيعي
منقبض شود و اين زنان براي خالي كردن مثانه‌شان، بايد به خود فشار بياورند
و عضلات شكمشان را سفت كنند كه اين كار هنوز هم از داشتن يك كيسه ادرار
دايمي بهتر است.
سرطان پستان
سرطان پستان، شايع‌ترين سرطان زنان است. گفته مي‌شود كه يك زن از هر 7
زن دچار اين سرطان مي‌شود. ولي اين احتمال، آنچنانكه شما فكر مي‌كنيد زياد
نيست، زيرا اين احتمال در تمام طول عمر است و اگر شما آنقدر عمر كنيد تا 90
ساله شويد، آنگاه احتمال سرطان پستان در شما يك به هفت خواهد بود. در
صورتي كه خانم‌ها فكر مي‌كنند كه اگر در يك مهماني زنانه با 6 نفر ديگر
باشند، يكي از آنها سرطان پستان خواهد داشت! در واقع، طبق آخرين آمار انجمن
سرطان آمريكا، احتمال متوسط سرطان پستان براي يك خانم 39 ساله، يك در 229
است و براي زنان 40 تا 59 ساله، به يك مورد در 24 نفر افزايش مي‌يابد.
نشانه‌ها: نشانه كلاسيك سرطان پستان، يك توده كوچك سفت و بدون درد در
پستان است. نشانه‌هاي ديگر شامل تغيير در شكل پستان، تغيير در اندازه و
تقارن پستان‌ها، نوك پستان فرو رفته، ترشح از پستان كه غير مرتبط به حاملگي
باشد، و ايجاد فرورفتگي‌هايي در سطح پوست پستان هستند. توده‌هايي كه در طي
مدت دو هفته پس از پايان قاعدگي، ناپديد مي‌شوند، اكثراً كيستش هستند و نه
توده سرطاني، ولي تا زماني‌كه پزشكتان اين مورد را بررسي نكند، شما
نمي‌توانيد آن را تشخيص بدهيد. درمان: اگر زود تشخيص داده شود، تومورهاي
كوچك معمولا با برداشتن توده، اشعه درماني و وابسته به اندازه، نوع و گسترش
سرطان؛ شيمي‌درماني و هورمون درماني، درمان مي‌شوند. تومورهاي بزرگ‌تر،
ممكن است احتياج به برداشتن پستان همراه با اشعه درماني و احتمالا شيمي
درماني داشته باشند. جراحان همچنين عادت داشتند كه تمام غدد لنفاوي زير بغل
را بر دارند ولي امروزه، تنها يك يا چند تا از غده‌ها را برمي‌دارند و از
آنها بيوپسي مي‌گيرند، اگر آن غده‌ها سرطاني نبود، بقيه غدد لنفاوي زير بغل
را بر نمي‌دارند. اين روش جديد كه براي تومورهاي كوچك استفاده مي‌شود،
درمان سرطان پستان را بهتر، عوارض پس از عمل جراحي را كمتر و بهبودي را
سريع‌تر كرده است. اين كار مي‌تواند با يك بيهوشي موضعي و اندكي آرام‌بخش
تزريقي صورت بگيرد. بدين‌صورت بيماران مي‌توانند همان روز يا روز بعد به
خانه بروند.
سرطان دهانه رحم
اگرچه در سال 2004 حدود يك از هر 50 مورد سرطان تهاجمي دهانه رحم كشنده
بود واقعيت اين است كه مرگ‌ومير كلي اين بيماري در دهه‌هاي گذشته رو به
كاهش بوده است. اين واقعيت، عمدتاً به دليل غربالگري ساليانه با پاپ اسمير
است كه نتايج آن باعث مي‌شود ضايعات پيش سرطاني قبل از تبديل به سرطان
تهاجمي برداشته شوند. نشانه‌ها:خونريزي غيرطبيعي در فواصل قاعدگي‌ها يا
بعد از رابطه جنسي (مقاربت)، مي‌تواند نشانگر اين باشد كه سرطان دهانه رحم
به بيرون از دهانه رحم گسترش يافته است. سرطان دهانه رحم در مراحل اوليه،
معمولاً علايم هشداردهنده‌اي ندارد. ولي اكثر زنان مبتلا، معمولا ضايعات
پيش سرطاني دارند كه با پاپ‌اسمير غيرطبيعي رديابي و سپس درمان مي‌شوند.
درمان: اكثر بدخيمي‌هاي دهانه رحم با جراحي برداشته مي‌شوند. در مورد
سرطان دهانه رحمي كه در مراحل اوليه است، رحم و دهانه رحم برداشته مي‌شوند.
سرطان دهانه رحم پيشرفته‌تر معمولا با هيستركتومي راديكال(برداشتن دهانه
رحم، قسمتي از واژن، رحم، لوله‌هاي رحمي، تخمدان‌ها و غدد لنفاوي) درمان
مي‌شود. با توجه به اندازه تومور و گسترش آن ممكن است اشعه درماني و شيمي
درماني نيز موارد استفاده قرار گيرند. بقاي 5 ساله در مورد سرطان دهانه رحم
اوليه، 92 درصد و در مورد خيلي پيشرفته 17 درصد است.
هفته نامه سلامت
چه بیماریهایی خانمهارامیترساند
تصور کنید که زندگی بدون بیماری و سرشار از سلامتی چقدر زیباست. فکر
کردن درباره بیماری‌ها، حتی بدون ابتلا به بیماری خاصی، فرد را گرفتار
نگرانی و اضطراب می‌کند. محققان مختلف در سراسر دنیا برای شناخت بیماری‌ها،
عوامل خطر زا برای ابتلا به آنها و پیدا کردن راه‌های درمان سخت در تلاش
هستند.
از بیماری های قلبی تا سرطان سینه و حتی افسردگی جزء نگرانی های مهم
بانوان برای سلامتی خودشان است. این پنج نگرانی عبارت است از: بیماری
قلبی، سرطان سینه، پوکی استخوان، افسردگی و بیماری های خود ایمنی.
● بیماریهای قلبی
بیماری های قلبی مهمترین عامل مرگ در هر دو جنس زن و مرد است. بر اساس
گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای امریکا، این بیماری ها، عامل
حدود 29درصد مرگ های بانوان است. علاوه بر مرگ زودرس، مهمترین عوارض بیماری
های قلبی، ایجاد معلولیت و ناتوانی در بیشتر مبتلایان است. چون بیماری
قلبی روی توانایی های بدنی مبتلایان تأثیرات مخرب می‌گذارد، بسیاری از زنان
بعد از ابتلا به این بیماری با اختلالات تنفسی، مشکل در قدم زدن، بالا
رفتن از پله ها و موارد دیگر درگیر شده و به زندگی سخت خود ادامه می‌دهند.
اگرچه میزان مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی در مردان بیش از زنان است،
اما بسیاری از زنان تمایل دارند که بیماری قلبی خود را بروز نداده و معاینه
نشوند و لذا هنگامی متوجه بیماری خود می‌شوند که ممکن است خیلی دیر شده
باشد. درد سینه، علامت آشکار بیماری قلبی است، اما خیلی ها ممکن است فقط
نشانه هایی مانند درد شانه، درد مختصر در قسمت فک، تهوع، استفراغ و تنگی
نفس را احساس کنند.
● سرطان سینه
سرطان سینه شایع ترین سرطان بین زنان و بعد از سرطان ریه، مهمترین عامل
مرگ زنان است. متخصصان می گویند که گاهی ترس از سرطان سینه، بیش از حد و
اغراق آمیز بوده و موجب می شود که زنان برای معاینه و بررسی بیشتر به پزشک
مراجعه نکرده، یا تصمیم عجولانه برای جراحی و برداشت سینه بگیرند، در صورتی
که ممکن است نیازی به این کار نباشد.
بالا رفتن سن، مسائل ژنتیکی (تقریباً 5درصد تا 10درصد موارد سرطان سینه
به جهش‌های ژنی مرتبط است)، سابقه خانوادگی، نژاد سابقه نمونه برداری غیر
طبیعی سینه در گذشته، سابقه پرتو تابی سینه در گذشته، سابقه عادت ماهیانه
زود هنگام یا یائسگی بعد از 55 سالگی، نداشتن فرزند، مصرف برخی داروها،
نوشیدن الکل، تغذیه ناکافی و چاقی از عوامل خطرزا برای ابتلا به سرطان سینه
است. پزشکان، کنترل وزن، ورزش، حذف دخانیات و مشورت با پزشک درباره احتمال
خطر ابتلا به بیماری و معاینه به موقع را به منظور پیشگیری توصیه می کنند.
آموزش تشخیص زودهنگام سرطان سینه با خود آزمایی توسط خود فرد:
خود آزمائی یا معاینه سینه توسط خود فرد یكی از روشهای تشخیص زودرس
سرطان سینه است و چون نیازی به صرف وقت و هزینه ندارد و به راحتی در منزل
قابل انجام است، میتواند به تشخیص و درمان زودرس مخصوصاً در افرادی كه
وسایل تشخیصی پیشرفته مانند ماموگرافی در دسترس ندارند، كمك كند.
خود آزمائی سینه دو مرحله دارد:
1. نگاه كردن كه علائم ظاهری را مشخص میكند.
2. لمس كردن كه توده ها را تشخیص میدهد.
مرحله اول: ابتدا در جلوی یك آینه پهن ایستاده و به سینه‌های خود در چهار حالت :
1. دستها بالای سر
2. دستها به كمر زده
3. دستها در كنار بدن آویزان
4. خم شده به سمت جلو
● نحوه خود آزمایی سینه و تشخیص زودرس سرطان سینه توسط خود فرد:
به دقت نگاه كنید و در صورت وجود هر گونه علامت غیر عادی مانند فرو
رفتگی پوست و یا نوك سینه و یا زخمهای مزمن یا پوسته شدن نوك سینه یا حالت
پوست پرتقالی سینه توجه كنید
مرحله دوم: به پشت بخوابید و دست سمتی را كه میخواهید معاینه كنید زیر
سر بگذارید و با قسمت نرم بند آخر انگشتان دست مقابل تمامی سینه را معاینه
كنید(شكل 4 و5)
نسج سینه را به آرامی روی قفسه سینه با حالت دورانی بلغزانید و سینه
را مانند یك ساعت در نظر بگیرید و تمام قسمتهای آن را معاینه كنید(مطابق
شكل 6)
اینكار را میتوانید در حمام و در حالت ایستاده نیز انجام دهید.
در انتها نوك سینه را به آرامی فشار دهید تا از وجود یا عدم ترشحات نوك
سینه مطلع شوید. در صورت لمس توده یا سفتی در سینه یا ترشح از نوك سینه
بدون اضطراب و نگرانی به پزشك مراجعه كنید زیرا در بسیاری از موارد این
علامتها مربوط به بیماریهای خوش خیم سینه بوده و درمان آنها بسیار راحت
میباشد.
● پوکی استخوان
پوکی استخوان، کمر درد و شکنندگی استخوان ها مشکلاتی است که زنان مسن
درباره آنها نگرانی دارند. این مشکل به مقدار زیاد قابل پیشگیری است. نحوه
زندگی و تغذیه بانوان در دوران کودکی، بلوغ و سنین ابتدایی بزرگسالی نقش
مهمی در پیشگیری از ابتلا به بیماری دارد، بیشتر توده استخوانی بدن تا 30
سالگی شکل می‌گیرد و پس از آن تشکیل استخوان ها متوقف شده و تمرکز روی حفظ و
نگهداری معطوف می‌شود. البته هرگز برای داشتن استخوان های قوی و پیشگیری
از شکستگی دیر نیست. بدن هر کاری را که بتواند برای بازسازی استخوان های
صدمه دیده انجام می دهد، اما شما باید ابزارهای آن را فراهم کنید. مصرف
کلسیم به میزان کافی و ورزش و فعالیت های بدنی مرتب و منظم از ابزارهای این
کار هستند.
● افسردگی
به نظر می رسد افسردگی، زنان را بیشتر از مردان تحت تأثیر قرار می دهد.
گزارش های مختلف حاکی از آن است که در مقایسه با 6 میلیون مرد، سالانه
حدود 12 میلیون زن به افسردگی مبتلا می شوند. در طول زندگی، زنان بیشتر به
ارتباط با دیگران، توجه و حمایت نیاز دارند و اگر اینها فراهم نباشد شخص به
سوی افسردگی پیش خواهد رفت. گاهی تغییرات هورمونی، به ویژه بعد از حاملگی و
زایمان و در دوران یائسگی می تواند آغازی برای افسردگی باشد.
● بیماریهای خود ایمنی
بیماری های خود ایمنی یک گروه از اختلالات هستند که در آنها سیستم
ایمنی بدن علیه خود فعال شده و بافت‌ها را تخریب کرده یا در عملکرد آنها
مشکل ایجاد می کند. در این گروه از بیماری ها بیش از 80 بیماری مزمن جدی
مانند لوپوس، مولتیپل اسکلروزیس (MS ) و دیابت تیپ یک وجود دارد. بر اساس
گزارش های علمی، حدود 75درصد از بیماری های خود ایمنی در زنان رخ می دهد.
بیشتر این بیماری ها، جز دیابت، شایع نیستند. عوامل ایجاد کننده بیماری های
خود ایمنی به خوبی شناخته نشده اند، اما مسائل مرتبط با ژنتیک، عوامل
هورمونی و تأثیرات محیطی ممکن است دخیل باشند.
از آن جایی که بیماری های خود ایمنی کاملاً شناخته شده نیستند، اشاره
به عوامل خطرزای ابتلا هم سخت و دشوار است. علائم می توانند غیر اختصاصی
بوده و تشخیص دقیق را مشکل کنند. به هر حال اگر در خود یا بستگان خود،
نشانه ای غیر عادی را مشاهده می کنید، خیلی مهم است که نزد پزشک بروید.
