متاسفانه سرانجام چنين وضعيتي به هيچوجه خوشايند نيست. داد و فرياد راه مياندازيم، بد و بيراه ميگوييم، ناله و شيون و نفرين سر ميدهيم و خلاصه همه چيز را در هم ميشكنيم. هر سيستم حرارتي يك ترموستات دارد. ترموستات روان ما نيز تخليه فشارهاي دروني است. با آشنايي به شيوه تخليه فشارهاي دروني، بايد تنشهاي انباشته شده خود را خارج كنيم. بله، با گفت و شنود ميتوانيم هر رنجش و دلگيري را از خود دور كنيم، به شرطي كه با فن گفتوگو و راه دفع دلخوري آشنايي كامل داشته باشيم. بايد دست از خودخواهي برداريم. بايد بپذيريم رابطهاي معقول و موردپسند است كه بر حس احترام به عقيده و گفتار طرف مقابل استوار باشد. همسرمان را همانطور كه هست قبول كنيم. براي اين كه به خواستههاي منطقيمان توجه كند، به خواستهاش احترام بگذاريم. به شيوه پسنديدهاي با او حرف بزنيم. اگر با او صحبت نكنيم، از كجا بداند چه خواستهاي داريم. كساني كه معتقدند از گفتوگو طرفي نبستهاند، بايد بدانند به شيوه سخن گفتن آشنايي كافي نداشتهاند. هر جنگي، سرانجام با مذاكره حل و فصل شده است. جنگ خانوادگي نيز پايانپذير است و با گفتوگو فاصلهها و دلسرديها از بين ميرود. هر گفتوگويي آدابي داردكه اگر به همه نكاتش توجه شود، پاياني خوش خواهد داشت. اما اگر با پيشبيني و سياست از قبل تعيين نشده اقدام به شكوه و شكايت كنيم چه بسا وضع از آنچه هست، بدتر شود. راهحلهاي زير يك گلهگزاري خوب را شرح ميدهد. به شرطي كه به اين روشها توجه كافي بشود، شما ميتوانيد اين مرحله حساس را درست پشت سربگذاريد.
يكي از پيششرطهاي مذاكرهها، رعايت انصاف و منطق است و براي اين كه اين موضوع را به اثبات برسانيد، سعي كنيد طرف مقابل را درك كنيد. اگر ميخواهيد او را به خوبي درك كنيد، بايد خودتان را جاي او بگذاريد. با اين كار بهتر ميتوانيد پي به مشكلات او ببريد.
پيش از آن كه دلخوري خود را با همسرتان در ميان بگذاريد، ابتدا عين آن را روي كاغذ بنويسيد. به اين ترتيب سهم خود را در پيشامد مربوط بهتر خواهيد ديد. از سوي ديگر نوشتن ماجرا از ابتدا تا انتها باعث آرامش نسبي شما ميشود و در عين حال، با يادآوري ماجرا به علتهاي آن نيز بهتر واقف ميشويد.
پيش از گفتوگو با همسرتان هرگز موضوع را با ديگران مطرح نكنيد؛ زيرا ممكن است گفتههاي شما را وارونه يا با شاخ و برگ به او تحويل دهند و وي را عليه شما بشورانند.
ابتداي صحبت تاكيد كنيد قصد شما از مطرحكردن رنجش، رسيدن به حسنتفاهم است. زيرا قهرهاي طولاني و جدال، بيهوده است و راه به جايي نميبرد.
پيشاپيش يادآوري كنيد شايد اصل ماجرا يك سوءتفاهم باشد و قصدتان از صحبت رفع آن است. يادآور شويد كه در پي حل مشكلات هستيد و نه امتيازاتي كه از اين راه به دست ميآوريد.
سعي كنيد از نكات مثبت كارهاي اخير او يا آنچه از او پسنديدهايد، ذكري به ميان بياوريد تا فضاي مذاكره صميمي شود. انتقادهاي پيدرپي، مچگيريهاي دائمي و محكوم كردنهاي معمول، روحيه طرف را خراب ميكند، به او ثابت نكنيد كه او هميشه اشتباه ميكرده است و شما بخشنده بودهايد. از راه تشويق شما بهتر ميتوانيد در ديگران تغيير به وجود آوريد.
تاكيد كنيد ممكن است مقصر اين ماجرا خودتان باشيد. بنابراين محض رفع دلخوري اقدام به صحبت كردهايد. اگر تقصيري داشتهايد، حتما آن را به زبان بياوريد و از همسرتان پوزش بخواهيد. اينكارتان جو گفتوگو را بهبود ميبخشد و همسرتان فكر نميكند محاكمهاي در كار است. در ضمن او نيز به نوبه خود آماده پذيرفتن اشتباهاتش ميشود.
ضمن حل مسائل سعي كنيد حرفهايتان را با زخم زبان، كنايه، تحقير، تمسخر و تخطئه بيان نكنيد زيرا وضع از آنچه هست بدتر ميشود. يك گفتوگوي خوب از تهديد، ارعاب و حمله به دور است. شخصيت او را درهم نشكنيد. او را زير سوال نبريد و اگر چنين كرديد، بايد بدانيد كه ديگر هيچ اميدي به ادامه مذاكره و سازش و مصالحه نخواهد بود.
هرگز همسرتان را با ديگران مقايسه نكنيد و مزاياي آنها را به رخش نكشيد. اگر ميخواهيد مقايسهاي در كار باشد، سعي كنيد او را با خودش يعني خطاي احتمالي او را با رفتار خوب خودش در موقعيتي ديگر مقايسه كنيد.
از دلخوريها و رنجشهاي كوچك شروع كنيد و از گذشتههاي دور ياد نكنيد. پس از رفع دلخوري، او را وادار نكنيد به گناهش اعتراف كند و از شما عذر بخواهد. اين امر غرورش را ميشكند و جرياش خواهد كرد.
از يكدندگي و لجاجت بپرهيزيد. اگر موردي در آن جلسه حل نشد، گفتوگو را به بعد موكول كنيد و به همسرتان بگوييد، چطور است بقيه حرفهايمان را وقت ديگري بزنيم.
با لحني مهربان و دوستانه صحبت كنيد. تمام مدت گفتوگو مواظب باشيد خشمگين نشويد. عصبانيت به هنگام مذاكره نه تنها شما را شخصي بيمنطق و غيرمنصف جلوه ميدهد،بلكه مانعي بر سر راه خواستههايتان ايجاد ميكند. همچنين اگر احساس كرديد كه طرف صحبت شما خشمگين است، به او فرصت دهيد اين انرژي مخرب را تخليه كند و همه حرفهايش را بزند و به آرامش برسد. پس از ايجاد فضايي آرام، مذاكره روند واقعي خود را پيدا ميكند. شايان ذكر است كه تخليه تنشهاي عصبي منجر به تخليه اطلاعاتي ميشود و شرايط را براي برقراري تفاهمي تمام عيار آماده ميسازد.
هنگامي كه طرف مذاكره در مورد مطلبي توضيح ميدهد، همه حواس خود را متوجه او كنيد و با اين رفتار خود ثابت كنيد كه او نيز داراي حق وحقوقي است. رعايت اين امر، علاوه بر آن كه شما را به همكاري بيشتر تشويق و ترغيب ميكند، موجب واكنش مشابهي از جانب شخص مقابل ميشود.
به جاي ثابت كردن «اشتباهات» و «خطاكاريهاي» طرف صحبت، بيشتر پيرامون حل مشكلات گفتوگو كنيد و مطمئن باشيد كه با اين شيوه جريان مذاكره را به مسيري مطلوب هدايت خواهيد كرد. پايه و شرط اصلي يك مذاكره سالم، بحث و تلاش براي دستيابي به نتيجه صلحآميز است.
اصرار برخطاها و اشتباهات طرف مقابل نه تنها هيچ كمكي به حل موضوع مورد اختلاف نميكند، بلكه روابط را از آنچه كه هست تيرهتر ميكند.
هنگام گفتوگو اگر همسرتان خواست حرفي بزند، مانع او نشويد و سراپا گوش باشيد. فرصت دهيد تا اظهارنظر بكند با اين رفتارتان ثابت ميكنيد او نيز حق و حقوقي دارد. از طرفي، همسر شما با حرف زدن تخليه رواني ميشود. وقتي گفتههايش تمام شد، آرامش و راحتي زيادي احساس خواهد كرد و پيش خود خواهد گفت من هم حرفم را زدم. به اين ترتيب امكان آشتي و رسيدن به تفاهم مطلق فراهم ميشود.