1 مصرف قرصهاي خوراکي ضدبارداري
برخي
از زنان با مصرف قرصهاي ضدبارداري خوراکي دچار کاهش ميل جنسي ميشوند.
البته اين قضيه درباره همه زنان صادق نيست. برعکس در گروهي از زنان به خاطر
رفع نگراني از بارداري ناخواسته ميل جنسي افزايش هم پيدا ميکند.
در
صورتي که زن وشوهر از اين تاثير کاهنده ميل جنسي قرصهاي ضدبارداري در
برخي از موارد آگاه نباشند، ممکن است اين موضوع به تعارض و اختلاف آن دو
بينجامد و اين اختلاف هم بيشتر رابطه زناشويي آنها را مختل کند.
يکي
از سازوکارهايي که قرصهاي ضدبارداري ممکن است از طريق آن بر ميل جنسي اثر
بگذارند، افزايش دادن ميزان «گلوبولين متصلشونده به هورمون جنسي» (SHBG)
است. SHBG يک ماده پروتئيني است که به تستوسترون در بدن زنان متصل ميشود؛
در نتيجه ميزان تستوسترون آزاد در خون آنها کاهش مييابد. توجه داشته باشيد
که هورمون تستوسترون- هورموني که ميل جنسي مردان را هم ايجاد ميکند- در
ايجاد ميل جنسي زنان هم دخيل است. هر چه ميزان تستوسترون «آزاد» در خون زن
کاهش يابد، ميل جنسي او نيز کاهش مييابد. در اين موارد بايد از ساير
روشهاي ضدبارداري غيرهورموني استفاده کنيد.
2 مصرف داروهاي ضدافسردگي
مصرف
اين داروها نيز يکي از علل شايع کاهش ميل جنسي در زنان است. البته خود
افسردگي هم باعث کاهش ميل جنسي ميشود. در اين موارد بايد از يک متخصص کمک
بگيريد تا هم افسردگيتان درمان شود و هم دارويي برايتان انتخاب شود که
کمترين اثر جانبي از لحاظ جنسي را داشته باشد.
برخي
از زناني که قرصهاي ضدافسردگي از گروه مهارکنندههاي انتخابي بازجذب
سروتونين (SSRI) مانند فلوکستين، فلووکسامين، سرترالين يا پاروکستين مصرف
ميکنند، ممکن است دچار کاهش علاقه به فعاليت جنسي شوند. همچنين ممکن است
توانايي آنها براي رسيدن به حالت برانگيختگي يا اوج لذت جنسي (اُرگاسم) هم
مختل شود. تا به حال راه حل ايده?آلي براي حل اين مشکل به دست نيامده است.
ممکن است تغيير دوز دارو يا داروهاي «تعطيلات دارويي» (کاهش و قطع متناوب
دارو) اين مشکل را حل کند.
برخي
از پزشکان داروهايي مانند وياگرا را که براي ناتواني جنسي مردان ساخته شده
است، براي اين زنان تجويز ميکنند اما به دلايلي که کاملا درک نشده است،
اين دارو در برخي از زنان اثر ميکند، و در برخي ديگر نه. ممکن است پزشک
داروي ضدافسردگي از نوع سروتونيني را با ساير داروهاي ضدافسردگي که آثار
جانبي جنسي کمتري دارند، مانند بوپروپيون، ميترازاپين، نفازودون، ربوکستين و
غيره تعويض کند.
3 شيردهي
شيردهي
از پستان ( به خصوص اگر با کمخوابي همراه باشد) در گروهي از زنان باعث
کاهش ميل جنسي ميشود. علت اين وضعيت توليد هورمون پرولاکتين در بدن زنان
است که توليد شير در پستان را باعث ميشود. پرولاکتين باعث کاهش ميل جنسي
هم ميشود. حال اگر زني بخواهد يک دوره کامل دوساله به بچهاش شير بدهد،
ممکن است در برخي موارد روابط زناشويي با همسرش دچار مشکل شود.
البته
توجه داشته باشيد اين يک مشکل همگاني نيست و تنها در گروهي از زنان رخ
ميدهد. در بسياري از موارد پس از چند ماه شيردهي از پستان ميل جنسي زن
دوباره افزايش مييابد، در غير اين صورت بايد پرولاکتين خون اندازهگيري
شود. پزشک بر اساس نتايج آزمايش، اگر ميزان پرولاکتين خون زن خيلي بالا
باشد، ممکن است از داروهاي ضدپرولاکتيني مانند کابرگولين استفاده کند.
البته شيوه عاقلانه اين است که ابتدا روابط کلي زن?و شوهر مورد بررسي قرار
گيرد تا معلوم شود آيا کاهش ميل جنسي زن تحت تاثير اختلافات آنها هست يا
نه.
4 کمخوابي
کم?خوابي
ممکن است يک علت کاهش ميل جنسي باشد. خستگي بيش از حد زن ممکن است مانع
رابطه جنسي او با همسرش شود. شايعترين علت کمخوابي در زنان گرفتاري ناشي
از رسيدن به بچهها است. زني که نوزادي دارد که هر سه تا چهار ساعت بايد به
او شير دهد يا کودکي دارد که به سادگي به خواب نميرود و خواباندن او مشکل
است، با کابوسهاي شبانه بيدار ميشود، با فشار زيادي مواجه است و از
آنجايي که زنان هنوز هم بيشترين سهم را در مراقبت از کودکان دارند، اين
مشکلات شبانه ممکن است باعث شود الگوي خواب آنها مختل شود.
در
برخي از زنان ديگر مشکلات در رابطه با همسر باعث بيخوابي ميشود؛ اين زنان
ممکن است از خوابيدن کنار شوهرشان احساس ناراحتي کنند و براي خوابيدن به
کاناپه پناه ببرند. ممکن است دلايل محيطي مانند صداي وسايل نقليه شهري،
حيوانات خانگي همسايهها، خيابانهاي شلوغ مجاور يا سرو صداي همسايگان باعث
به هم خوردن خواب زنان شود. گرچه در اوايل ازدواج اين بيخوابيها ممکن است
به فعاليت جنسي بيشتر هم بينجامد اما با گذر از اين دوره شکوفايي اوليه،
خواب اهميت بيشتري پيدا ميکند. خواب آلودگي هريک از زوجين رابطه جنسي آنها
را دچار اشکال ميکند. کمک شوهر به زن براي کاهش خستگي او در اين موارد
اهميت دارد.
5 استرس
فشارهاي
شغلي، مشکلات مالي، استرسهاي تحصيلي، خانوادههاي گسترده که در آنها زن
بايد از ساير نزديکان هم مراقبت کند و ساير موضوعات مهم در زندگي ممکن است
باعث ايجاد استرس در زن و کاهش ميل جنسي او شود.
زناني
که مشکلات تنشزاي زيادي بر سرشان ريخته است، ممکن است حتي نتوانند رابطه
جنسي را آغاز کنند، حتي لمس هم ممکن است برايشان آزارنده باشد. حال اگر
استرس ناشي از اختلافات با خود شوهر باشد، وضع بدتر هم ميشود. برخي از
شوهران ممکن است فکر کنند رابطه جنسي در چنين وضعيتي به رفع استرس همسرشان
کمک ميکند؛ برداشتي که درست نيست. وقتي استرس وجود دارد، بهترين گزينه
صحبت کردن با همسر است. براي بسياري از زنان صرف بيان استرسهاي روزانهشان
باعث آسودگيشان ميشود. پس از آرامش يافتن زن است که ممکن است فعاليت
جنسي برايش قابلقبول باشد.
6 اختلاف با همسر
در
برخي از زنان اختلاف?ها و نارضايتي در رابطه با شوهر ممکن است روابط جنسي
آنها را تحت تاثير قرار دهد. در بسياري از موارد کاهش ميل جنسي نسبت به
همسر رخ ميدهد، گاهي هم مرد در رابطه جنسي فقط همسرش را به عنوان يک شيء
در نظر ميگيرد و رابطه عاطفي عميق با او برقرار نمي کند. در اين موارد
خشمي که زن به علت نارضايتي از همسرش احساس ميکند، با احساسات شهواني در
آميخته ميشود. راه حل در اين موارد مراجعه به يک درمانگر جنسي است تا به
بررسي روابط زوجين بپردازد و شيوههايي براي بهبود زندگي جنسي آنها توصيه
کند.
7 کاهش ميزان تستوسترون آزاد
همانطور
که قبلا گفتيم کاهش ميزان تستوسترون آزاد در خون در زنان نيز مانند مردان
باعث کاهش ميل جنسي ميشود. تستوسترون کل (ميزاني که به?طور معمول در
آزمايشها سنجيده مي شود) به ما مي گويد که در مجموع چقدر تستوسترون در
جريان خون وجود دارد. اما بخشي از اين تستوسترون به مولکولهايي درون خون
مانند «گلوبولين اتصالي هورمون جنسي» (SHBG) متصل هستند. هنگامي که
تستوسترون به اين مولکولها متصل مي?شود، آثار فيزيولوژيک خود را از جمله
در مورد ميل جنسي اعمال نميکند و تستوسترون آزاد است که آثار مربوط به اين
هورمون را ايجاد ميکند.
در
مواردي که مکملهاي تستوسترون براي حل کاهش ميل جنسي به زنان تجويز
ميشود، بايد ميزان تستوسترون آزاد تحت نظر باشد تا هم آثار مفيد آن ظاهر
شود و هم از آثار جانبي آن مانند رشد موهاي اضافي جلوگيري شود. البته از
آنجايي که بسياري از آزمايشگاهها تستوسترون آزاد را اندازه نميگيرند، با
اندازه?گيري
تستوسترون کل و SHBG ميتوان تستوسترون آزاد را محاسبه کرد. ميزان طبيعي
تستوسترون آزاد در يک زن 4/0 تا 8/0 نانوگرم در دسيليتر است. در صورت
پايين بودن ميزان تسستوسترون آزاد، مکمل تجويز ميشود. در حال حاضر بهترين
راه موجود استفاده از فرواردههاي پوستي (ترانسدرمال) است. ژلهاي
تستوسترون معمولا با دوزي در حد يک دهم دوز مردانه يک نقطه شروع خوب است که
معمولا روي پوست باسن يا پشت ساق استعمال مي شود. برچسبهاي پوستي حاوي
تستوسترون هم در بازار وجود دارند. البته بايد توجه داشت که صرف تجويز مکمل
تستوسترون همه مشکلات جنسي يک زن را حل نميکند، و بايد به ساير ابعاد اين
مساله که در اين 10 مورد به آنها اشاره کرديم، هم پرداخت
8 ميزان بالاي SHBG
زني
که ميزان «گلوبولين اتصالي هورمون جنسي» (SHBG) بالايي دارد ممکن است دچار
کمبود ميل جنسي شود؛ در اين حالت ميزان تستوسترون آزاد در دسترس در خون
کاهش مييايد.
شمار
زيادي از پژوهشگران جنسي استفاده از قرصهاي ضدبارداري خوراکي را به عنوان
يک عامل شايع افزايش SHBG در نظر ميگيرند. در اين صورت استفاده از ساير
روشهاي ضدبارداري غيرهورموني ممکن است مشکل را حل کند.
9 ترس از صميمت
ناتواني
در رسيدن به حدي از صميميت که براي رابطه جنسي و حفظ اين روابط ضروري است،
يک دليل بسيار شايع براي کاهش ميل جنسي از جمله در زنان است.
10 تصوير ذهني نامناسب از بدن
زناني
که تصور ذهني شان اين است که بدنشان از چشم همسرشان يا خودشان غيرجذاب
است، ممکن است به اين علت دچار کاهش ميل جنسي شوند. در مجموع براي حل اين
10 مشکل شايع، برخي از موارد را ميتوان با مطالعه و کسب اطلاعات، تامل در
نفس و انديشيدن به خود، و برقراري ارتباط با همسر حل کرد. در برخي از موارد
ديگر هم نياز به کمک تخصصي به?وسيله پزشک، متخصص آزمايشگاهي و درمانگر
جنسي وجود دارد.