
عزت نفس، باور و اعتقادی مثبت، عمیق و منطقی، مستقل و واقعبینانه است که ما در مورد ارزشمند بودن و پذیرش خویش داریم. به این مولفهها توجه و در مورد آنها فکر کنید:
مثبت - عمیق - منطقی - مستقل - واقعبینانه
پس عزتنفس و احساس ارزشمندی، ارتباط زیادی با نوع فکر، احساس و رفتاری دارد که نسبت به خودتان دارید و اگر مشکلی با ارزشمندی و پذیرش خود دارید؛ میبایستی تغییراتی عمیق، منطقی و شناختی در این سه حوزه فکر، احساس و رفتارتان نسبت به خودتان ایجاد کنید.
احساسات شما نیز عموماً برگرفته از افکار و اعتقادات شماست. اگر میخواهید روی عزتنفستان کار کنید؛ میبایستی عمیقاً معتقد باشید که وقتی افکار خاصی دارید احساسات خاصی نیز در شما شکل میگیرند. به این معناست که عموماً احساسات بدی که اکنون تجربه میکنید مثل احساس بیلیاقتی، درماندگی، بیچارگی، گناه، ناامیدی، اضطراب، افسردگی و... ناشی از مشکلات فکری شماست. ریشه فکری آنها را جستوجو کنید.
لازمهی احساس ارزشمندی، پذیرش خودتان است. اما به این معنی نیست من هرگز نباید اشتباه داشته باشم یا باید کامل و بینقص باشم! شما میتوانید در عین اینکه از برخی رفتارهای خود ناراضی باشید خودتان را نیز بپذیرید. اتفاقا این نوع پذیرش، موجب رفع اشتباهات و بهبود خویشتن میشود چون خودتان را بد ندانسته و طرد نکردهاید. آنچه را نپذیری؛ نمیتوانی تغییر دهی!
هر چه بیشتر خودتان را واقعبینانه، نه کمالگرایانه بپذیرید؛ بیشتر میتوانید دیگران را نیز بپذیرید و توقع، نیاز و برخورد شما نسبت به دیگران تغییر میکند. چون میدانید دیگران نیز توان و شرایط محدودی دارند و آنها نیز مانند شما انسانی ناکامل هستند و ممکن است رفتارهای خوب و مناسبی نداشته باشند!
ضعف عزتنفس، خودش را در روابط شما نشان میدهد و با روابط شما مرتبط است. اگر وابستگی دارید؛ اگر احساس قربانی بودن دارید و دنبال ناجی میگردید! اگر در روابط مسموم و آسیبزننده به بهانههای مختلف میمانید! اگر نمیتوانید حالتان را مستقلاً خوب کنید و آن را به گردن دیگران میاندازید! اگر دنبال متهم و مقصر میگردید تا مسئولیت تغییرتان را بر عهده نگیرید!
اگر در روابط عاطفی خود، معطل و منتظر، نیازمند و طلبکار هستید که فلانی برگردد یا شما را ترک نکند یا شما را قانع کند که چرا شما را نمیخواهد و دوست ندارد؛ بدانید در رشد عزتنفستان با مشکلات و موانع زیادی روبرویید که خودتان در رفع آنها مسئول هستید!
نویسنده: ندا طباطبایی جبلی روانشناس و درمانگر

آدرس تلگرام روانشناسی مُدرن:
https://t.me/RVN_Modern