وقتی از دهان فردی خون می‌آید تنها به خونی که از دهان می‌آید نگاه می‌کنیم و فکر می‌کنیم که چه کاری باید کنیم که خونریزی بند بیاید؟ اگر با بیماری مواجه شدید که دچار شکستگی بدشکلی در رانش شده است چه می‌کنید؟ شاید تصورتان این است که آتل‌بندی مهم‌ترین اقدام باشد و اگر فردی بینی‌اش شکسته و خونریزی می‌کند چه باید کرد؟
برای برخورد با هر بیمار حادثه‌دیده‌ای قبل از آن که اورژانس از راه برسد باید گام‌های متوالی و منظم برداشته شود تا بیشترین فایده و کمترین آسیب را برای بیمار داشته باشد.
اولین گام بررسی راه هوایی است. انسداد راه هوایی به معنای مرگ فوری است. بررسی راه هوایی برای رد انسداد و شناسایی علل انجام می‌شود. زبان عضو داخل دهانی است که در اثر شلی ناشی از کاهش سطح هوشیاری به ته حلق می‌رود. همین حرکت به سمت عقب باعث انسداد راه هوایی است. گاهی در اثر حادثه دندان می‌شکند و حرکت به سمت پایین دندان علت انسداد در نواحی تحتانی مجاری هوایی می‌شود. خونریزی شدید ناشی از آسیب به دهان و بینی می‌تواند با ایجاد لخته باعث انسداد شود.
اگر به انسداد مشکوک هستید باید از مانورهایی خاص استفاده کنید. راحت‌ترین مانور گذاشتن یک دست روی پیشانی و حرکت پیشانی به عقب و همزمان با دست دیگر چانه را به سمت بالا می‌دهیم. با این کار زبان از ته حلق جدا شده و راه هوایی باز می‌شود. این کار راحت بوده و نیاز به تمرینات خاصی ندارد. به دلیل این که در این مانور گردن انحنا پیدا می‌کند استفاده از آن در افرادی که آسیب گردنی به آنها وارد شده ممنوع است.
گام دوم، بررسی تنفس بیمار است. باز بودن راه هوایی شرط لازم برای تنفس است، اما کافی نیست. اگر بیمار شما با تقلا در حال نفس کشیدن است و راه هوایی باز است باید تصور کرد که علت کمبود هواست. زمانی که انسداد در مسیر هوایی وجود ندارد، اما تنفس بیمار کفاف او را نمی‌دهد باید توسط روشی به بیمار کمک کرد. تنفس دهان به دهان اولین و در دسترس‌ترین اقدام است. برای تنفس دهان به دهان کافی است بینی بیمار را گرفته و هوای تنفسی خودتان را به دهان بیمار وارد کنید. همین هوایی که در مجاری هوایی ماست برای فردی که نیاز مبرم به اکسیژن دارد تا رسیدن کپسول اکسیژن و اورژانس کفایت می‌کند.
اگر بیمار براحتی توانایی صحبت کردن دارد نشان از این است که هم راه هوایی و هم تنفس مناسبی دارد. بنابراین در این بیماران نیازی به بررسی این دو مرحله ندارد.
گام سوم، کنترل خونریزی است. برای کنترل خونریزی راحت‌ترین روش فشار دادن محل خونریزی به مدت 10 دقیقه است. اگر محل دقیق خونریزی با انگشت یا گاز استریل به مدت کافی فشرده شود عموما خونریزی بند می‌آید. بستن پارچه، تسمه یا هر وسیله‌ای در بالای محل خونریزی می‌تواند خونریزی‌های شدیدی که به فشار در موضع پاسخ نمی‌دهد را کنترل کند. این روش به دلیل قطع خون‌رسانی به بخش‌های پایین‌تر تا حداکثر 30 دقیقه قابل استفاده است.
گام چهارم، مراقبت از ستون فقرات است. این گام عمدتا در حین انتقال مصدوم اهمیت پیدا می‌کند؛ به فرض زمانی که فردی در تصادف وسایل نقلیه با سرعت به زمین می‌خورد، وسط خیابان افتاده است و باید او را به کنار جاده منتقل کرد. مشکلات ستون فقرات به دلیل پنهان بودن نشانه‌ها دیرتر تشخیص داده می‌شود درحالی‌که عوارض‌شان بیشتر و شدیدتر است. اگر بیمار دارای اختلال در حس یا حرکت در اندام‌هاست، افت هوشیاری یا شکستگی‌های متعدد و شدید است باید بنا را بر احتمال آسیب ستون فقرات گذاشت تا خلافش ثابت شود. مراقبت از ستون فقرات به این معناست که از خم‌شدگی به جلو و عقب، و پهلوها ممانعت کرد. اگر جسمی سخت، صاف و بلند در دسترس باشد می‌توان بیمار را به‌روی آن گرداند و با حفظ گردن در امتداد بدن، بیمار را به خارج از صحنه انتقال داد. اگر نمی‌توانید با این دقت بیمار را انتقال دهید منتظر بمانید تا اورژانس 115 با امکانات لازم برسد.
منبع: جام جم
